Geçtiğimiz günlerde köpek dostlarımız için yazdığım yazıyı bugün de kedi dostlarımız için yazmak istedim. Köpekler için kaliteli olan bazı markaların kedi maması üretiminde yeterince iyi olmadığını gözlemleyebiliyoruz. Bu sebeple köpek maması beğenilmiş bir mamanın kedi maması da aynı derecede iyidir düşüncesi yanlıştır. Doğru olan hayvan beslenme uzmanına veya bilirkişiye kedinin beslenme geçmişi ve hassas olduğu besinler üzerine bilgi verdikten sonra ona uygun mamanın belirlenmmesidir. Bir bilenden yardım almadan deneme-yanılma yöntemi ile sürekli marka değiştirmek evcil hayvanınızın beslenme kaynaklı çeşitli hastalıklara yakalanmasına sebebiyet verebilir.
Kediler mama seçiminde oldukça seçici olabilecekleri gibi her mamayı tüketme eğiliminde de olabilirler. Bu durum tamamen kedinin kişiliğe bağlıdır. Aynı zamanda kedinin beslenme geçmişinde çok yüksek veya çok düşük kaliteli mama tüketiminin yer alması, çok sık yaş mama tüketimi, yalnız ev yemeği ile beslenme, çiğ beslenme yapılması gibi durumlarda kedinin mama seçiminde seçici davrandığını veya kuru mamayı hiç tüketmediğini gözlemleriz. Beslenme geçmişinde kuru mama dışında bir gıda olan kedinin kontrollü şekilde mama değiştirmesi gerekir. Bu konuda bir uzmandan yardım almak süreci daha rahat atlatmanıza yardımcı olacaktır. Şimdi gelin birlikte kaliteli mama seçiminde dikkat etmemiz gereken üç önemli nokta üzerine biraz sohbet edelim.
Mama İçeriği
Mama içeriğinde fazla kimyasal ve sağlıksız gıdaların yer alması kedinizin sağlığını olumsuz etkileyecektir. Kedi mamasında kullanılan bazı besinler ise alerjik reaksiyonlara sebep olacaktır. Hassas bünyeye sahip kedilerin klasik mamalardan farklı olarak hipoalerjenik veya hassas kedi maması kullanması tavsiye edilir. Hassas kediler için mama, hipoalerjenik mama gibi mama çeşitlerini üçüncü başlıkta açıklıyor olacağım. Bu başlıkta içindekiler alanında yazan ibarelerin ne anlama geldiğinden detaylı olarak bahsedeceğim.
Hidrolize Protein/Kurutulmuş et proteini: Bu ibare mamada kullanılacak etin direkt kullanılması yerine kimyasal işlemlerden geçirilerek mamaya eklenmesi anlamına gelir. Kimyasal işlemlerden geçen etin canlının beslenmesine katkı sağladığını söylemekse maalesef mümkün değil. İçindekiler alanında buna benzer ibareler bulunan mamalardan uzak durmanızı tavsiye ederim. Kaliteli ve sağlıklı mamaların içeriğinde işlemden geçirilmiş hayvansal protein değil, kurutulmuş veya taze et kullanılır.
Mısır, buğday, arpa gibi tahıllar: Kedi mamalarında tahıllar maliyeti düşürüp gramajı yükseltmek amacıyla kullanılır. Bazı araştırmalar tahılsız kuru mamaların kediler için yeterince iyi olmadığını öngörüyor ve düşük tahıllı mama tüketimini tavsiye ediyor olsa da tahılsız mama tüketimini savunan veteriner hekim sayısı da oldukça fazladır. Az miktarda tahıl tüketiminin kedi beslenmesine olan katkısı tam olarak kanıtlanmamış olsa da mısır gibi tahılların kedilerde alerjiye ve buna bağlı tüy dökümünün artmasına sebep olduğu bilinen bir gerçektir. Kedinizde anormal tüy dökümü, tüy parlaklığında azalma gözlemliyorsanız bunun sebebi kullandığınız mamanın içeriğindeki tahıllar olabilir.
Karides/hamsi/keçiboynuzu unu: Bu ibare kullanılan ürünün un hâline getirilerek mamaya eklenmesi anlamına gelir. Bu unun kedi için ciddi bir faydası olmadığı gibi bilinen herhangi ciddi bir zararı da yoktur.
Sebze ve meyve kullanımı: Kedi mamalarında bulunan sebze ve meyveler kediler için oldukça faydalıdır.
Tuz kullanımı: Kedi mamalarında az miktarda tuz kullanımı kedilerin sodyum ihtiyacını karşılaması için oldukça faydalıdır. AAFCO’nun belirlediği oranlara göre kuru mamalarda yer alması gereken sodyum miktarı en az %0,2 olarak belirlenmiştir.
Mama İçeriğindeki Alerjenler
Hassas kedilerin mamanın içeriğindeki besinlere karşı kolaylıkla alerjik reaksiyon gösterebileceğinden bahsetmiştim. Bu başlıkta kedilerin sıklıkla alerjik reaksiyon gösterdiği iki besin üzerine konuşacağız.
Öncelikle kediniz bu besinlere karşı kesin olarak alerjik tepkime verecek diye bir ihtimal yok. Dirençli bir kediye sahipseniz mama kaynaklı hastalıkların baş gösterme ihtimali oldukça düşüktür diyebiliriz. Şimdi birlikte mamada bulunabilecek alerjenlere değinelim.
Tavuk eti/proteini: Mamalarda kullanılan tavuk eti veya proteini kedilerde alerjiye sebebiyet verebilir. Bazı kedilerin taze tavuk etine de alerjisi olur. Bunu anlamak için mutlaka alerji testi yaptırmak gerekir. Tavuk alerjisi olan kedilerin kesinlikle tavuklu mamalar tüketmemesi gerekir. Çoğu mamanın içerisinde az miktarda tavuk eti de kullanılır. Örneğin ambalajında somonlu kuru mama yazan bir mamanın arkasına baktığınızda %70 kurutulmuş somon, %30 taze tavuk eti gibi bir ibare bulunduğunu görebilirsiniz.
Mısır/buğday gibi tahıllar: Yukarıda da bahsettiğim gibi kedilerin yüksek miktarda tahıl tüketmesi tüy sağlığını ciddi derecede etkiler. Bu sebeple yüksek tahıllı mamalardan kesinlikle uzak durulmalıdır. Mısır kaynaklı ishal veya devamlı kaşınma hâli de gözlemlenebilir.
Kedi Maması Çeşitleri
Kediler için mama çeşitleri oldukça fazladır. Üriner, kısırlaştırılmış, hassas, diyet, senior, gastrointestinal mama gibi birçok farklı çeşitte mama bulunur. Bu mama çeşitlerinin anlamını bilmek mama seçiminde bize ciddi fayda sağlayacaktır.
Yavru kedi maması: 0-12 ay aralığındaki yavru kedilerin kullanması gerekir. Bu mama çeşidi içerik bakımından diğer mamalara kıyasla daha zengin içeriğe sahiptir. Bu mama dönemsel olarak hamile ve emziren kediler için de kullanılabilir.
Yetişkin kedi maması: 1-7 yaş aralığında kısırlaştırılmamış ve herhangi bir hastalığı bulunmayan kedilerin kullanması gereken mama türüdür. Yavru kediler için üretilen mamalara kıyasla daha az protein ve yağ içerir. Kısırlaştırılmış kedilerde düzenli tüketimde obeziteye sebep olabilir.
Senior (yaşlı) kedi maması: 7 yaşından büyük kediler için kullanılması gerekir. Yaşlı kedi kısırlaştırılmışsa yaşlı kısırlaştırılmış kedi maması kullanması tavsiye edilir.
Diyet (light) kedi maması: Obez yetişkin kediler için kullanılır. İçeriği kısırlaştırılmış kedi maması ile oldukça benzerdir.
Kısırlaştırılmış kedi maması: 1 yaşından büyük kısırlaştırılmış kediler tarafından kullanılır. 12. Aydan önce kısırlaştırılan kediler kilo problemi yaşamadığı sürece yavru kedi maması kullanmaya devam etmelidir. Kısırlaştırma ameliyatı sonrası kedide ciddi kilo artışı gözlemliyorsanız kısırlaştırılmış kedi mamasına geçiş yapmanız daha sağlıklı olacaktır.
Hipoalerjenik kedi maması: Kedilere alerji yapabilecek besinlerin bulunmadığı mama çeşididir. Bu mamaları satın almadan önce içeriğinde kediye ayrıca alerji yapabilecek bir besin var mı kontrol edilmesi gerekir.
Üriner kedi maması: Üriner sistemi ile ilgili çeşitli hastalıklardan mustarip kedilerin kullanması gerekir. Yalnızca veteriner hekim önerisiyle kullanılmalıdır. Veteriner hekim tavsiyesiyle ilaçlı veya ilaçsız çeşidi kullanılır. Sağlıklı bir kedinin kullanması kesinlikle tavsiye edilmez.
Gastrointestinal mama: Gastrointestinal sistemi ile ilgili çeşitli hastalıklara sahip kedilerin kullanması gerekir. Yalnız veteriner hekim tavsiyesiyle kullanılması gerekir. Veteriner hekimin önerisine bağlı olarak ilaçlı veya ilaçsız çeşidi kullanılır. Sağlıklı bir kedi gastrointestinal mama kullanmamalıdır.
Hassas kedi maması: Hassas sindirim sistemine sahip kedilerin kullanabileceği mama çeşitlerinden bir tanesidir. Klasik yetişkin mamalarını tüketemeyen kedilerin tercih etmesi gerekir.
Özel ırk kedi maması: Kedinin türüne uygun üretilmiş mama çeşididir. Bu mamayı kullanmak yerine içeriği kaliteli bir mama kullanmayı tercih etmek her zaman için daha sağlıklı olacaktır. Belirtilen ırka özel hazırlandığı iddia edilen mamalar her zaman sağlıklı değildir.
