Aft veya ağız ülseri, ağız içinde, iç kısımları beyaz ve kenarları kanlanmış bir görünüme sahip fazlasıyla ağrı yapan yaralardır. Ağız içinde dil, dudak içleri, yanak içleri ve damakta ortaya çıkar ve konuşurken, yemek yerken ve bir şeyler içerken ciddi bir rahatsızlığa neden olur. Vitaminsizlik ülkemizde çok yaygın olduğu için toplumumuzda çok sık bir şekilde ortaya çıkar.
İmmün yetmezlik, vitamin ve mineral eksikliği, Gluten Enteropatisi aftın sebepleri arasındadır. Bulaşıcı hastalıkların arasında yer almaz. Kadın bireylerde daha çok görülür. Enfeksiyonlu dokuların oluşturduğu bu hastalık, ciddi bir olumsuzluk olmadan kısa zamanda kendiliğinden geçen bir hastalıktır. Ancak ağır aftların iyileşmesi nadir durumlarda 2 ayı bulabilir.
Büyüklük çapına göre iki kısma ayrılırlar; çapı 0.50 mm’den ufak olan yaralara minor aft, çapı 0.50 mm’den büyük olan yaralara majör aft ismi verilir. Minör yaralar 10-12 günde kendiliğinden geçerken, majör yaraların iyileşmesi 2 ayı bulabilir ve yaşam kalitesini fazlasıyla düşürürler. Herhangi bir zamanda ortaya çıkabilirler ancak senede 3 kereden fazla çıkıyorsa temelinde yatan sebeplerin araştırılması ve giderilmesi için doktora başvurulmalıdır.
Sebepleri Nedir?
Aftların kesin sebebi halen kesin olarak bilinmese de ortaya çıkma ihtimalini arttıran sebeplerden bazıları şunlardır:
- Zayıflamış immün sistem yani beden direncinin zayıflaması
- Kalıtımsal sebepler bu hastalığa sebep olabilir
- Ergenlikte yaşanan hormonsal sorunlar bu hastalığa sebep olabilir
- Gıda alerjileri bu hastalığa sebep olabilir
- Alkol, sigara gibi zararlı ürünlerin tüketimi
- Behçet hastalığı, Çölyak hastalığı
- Sert dış fırçalama yarattığı tahribat sonucunda
- Psikolojik problemler ve stres
- C vitamini (askorbik asit), D vitamini eksikliği ve B12 vitamini gibi vitaminlerin eksikliği neden olabilir
- Aşırı baharatlı yiyeceklerin tüketilmesi
- Kullanılan ilaçların yan etkileri
- Dil ve dudak içini ısırma alışkanlığı
- Mineral ve demir gibi elementlerin eksiklikleri
Belirtileri Nedir?
- Dilde ve ağız içinde oluşan ağrılı yaralar
- Yara oluşmadan hissedilen sızlama ve karıncalanma
- Çevresi kanlanmış ve ortası beyaz yaralar
- Konuşulduğunda ve yemek yerken oluşan acı
- Vücut ısısının yükselmesi
- Baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.
Nasıl İyileşir?
Yaralar genelde hiçbir tedavi gerektirmeden kendiliğinden geçer. Doktorun uygulayabileceği şeyler ise yaranın iyileşme hızını arttırmak, yaranın ağrılarını azaltmak ve yaraların tekrardan ortaya çıkmasını önlemektir.
Yaralarınızın büyüklüğüne göre çeşitli ağrı kesiciler, antibakteriyel, antibiyotik ilaçlar ve topikal kremler doktorlar tarafından reçete edilir. Topikal kremler kullanıldığında istenen sonuçlar alınamadığı taktirde büyük yaralar için sistemik ilaçlar önerilir. Tedavilerde kısa zamanda ağrıda azalma ve yarada küçülme görülür.
Yaşadığınız ağrıları doğal yöntemlerle azaltabilirsiniz, bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Sıcak ve asitli içecekleri tüketmeye ara vermek.
- Su ve karbonattan yaptığınız merhemi yara üzerine sürebilirsiniz.
- 1 çay bardağı suda 2 çay kaşığı tuz eritilerek gargara yapılabilir.
- 1 bardak suya 1 kaşık sumak eklenerek ağızda gargara yapılabilir. Sumağın mikrop ve virüslere karşı yok edici etkileri bulunur.
- Misvak, dişlere ve diş etlerinin temizliğinde kullanılan doğal bir üründür. Ağız içinde oluşan tahrişlere iyileştirici etkileri bilinmektedir.
Afta İyi Gelen Şeyler Nedir?
Yaralarınızın ağrılarını azaltmada ve yaraların iyileşmesinde size yardımcı olabilecek bazı önlemler aşağıdaki gibidir:
- Baharatlı ve çok sıcak yiyecek, içecekleri tüketmeye ara verin.
- Vitamin ve mineral açısından zengin meyve ve sebzeleri tüketmeye çalışın, yapamıyorsanız vitamin ve mineral içeren besin takviyeleri alın. Bu sizin vücut bağışıklığınızı yükseltir ve yaralarınızı iyileştirir ayrıca yaraların tekrardan ortaya çıkmasını engeller.
- Sık şekilde geçiriyorsanız, sert ve kabuklu yiyecekleri tüketmemeye özen gösterin..
- Yemeklerden sonra dişlerinizi fırçalayın.
- Ağız içinde bulunan protezler ve diş telleri afta sebep olabilir, bunları uzaklaştırmak yaraların tekrarlanmasını önleyebilir.
- C vitaminini öldüren sigara ve alkol gibi zararlı ürünleri tüketmemeye özen gösterin.
- Ekinezya çayı ile gargara yapmak iyi gelebilir.
- Önemli probiyotiklerden olan yoğurt tüketmek bağışıklık sisteminizi destekler ve yaralarınıza iyi gelebilir.
- Bal, antienflamatuvar özellik gösterdiği için bal tüketmek iyi gelir.
- Papatya çayı antiseptik özellik gösterdiği için ve bağışıklık sistemini desteklemesi sebebiyle papatya çayı tüketmenin iyileştirici etkileri bulunduğu söylenebilir.
İlginizi çekebilir:
Karnitin Metabolizma Sağlığını Nasıl İyileştirir? 4 Başlıkta İnceledik!
Propolis Nedir? Propolis’in Faydaları Nelerdir? 1001 Faydası var!
