Son zamanlarda sağlıkla ilgili mucize etkileriyle öne çıkan Aronya, her şeyden önce bir meyvedir. Peki, Aronya nerede yetişir? Günümüzde Doğu Avrupa’da yetiştirilen Aronya, esasen Kuzey Amerika’ya özgü bir çalı bitkisi türüdür. “Aronia” çalı üzerinde yetişen meyvelerden oluşmaktadır. ”Aronya nedir ve Aronya faydaları nelerdir” gibi soruların cevabını ve çok daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin!
Aronya Nedir?
Dünya genelinde ‘süper besin’ ve ‘süper meyve’ kategorisinde yer alan Aronya, gülgiller ailesinin bir üyesidir. Chokeberry olarak da adlandırılan meyve, şekil itibariyle bir çalı bitkisidir. Bir dizi vitaminle dolu olan bu meyve, Yüksek antioksidan içeriğinin de etkisiyle sağlık için inanılmaz faydalar sağlamaktadır. ‘Süper meyve’ olarak anılmasının nedeni de budur. Meyve, tek başına taze olarak yenebilir veya turta, meyve suları ve çay gibi içecek ve yiyeceklerde bileşen olarak kullanılabilir.
Aronya meyvesi, kanser önleyici özellikler de dahil olmak üzere daha pek çok alanda sağlıklı ve faydalı bir bitki olarak tanınmaktadır. Aronia’nın sağladığı faydaların çoğu, polifenol adı verilen yüksek besin içeriğiyle bağlantılıdır. Yapılan bir çalışmada 143 bitki içinde en yüksek polifenol oranına sahip bitkinin Aronia olduğu anlaşılmıştır.
Aronya’nın Faydaları Nelerdir?
Aronia, uzun yıllardır insanlar tarafından kullanılan bir meyve olarak pek çok faydaya sahiptir. Aronya faydaları şu şekilde sıralandırılabilir:
1. Kanser önleyici etkileri
Üzüm, Aronia ve yaban mersini özlerinin kolon kanserinin büyümesini önlemedeki etkileri bilimsel olarak araştırılmış ve araştırma sonucunda tüm bu özlerin kanser hücrelerinin büyümesini engellediği ortaya çıkmıştır. En önemlisi ise bu bileşenler arasında en etkili olan bitkinin Aronia olduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca yapılan farklı bir çalışmada Aronia özütünün meme kanserine bağlı hücre hasarını azaltmaya yardımcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmacılar, Aronia özütünün meme kanseri yaşayan kişilerde koruyucu niteliklere sahip olduğunu tespit etmiştir.
2. Diyabetik etkiler
Araştırmalar, Aronia’nın anti-diyabetik etkilerini desteklemektedir. Aronia özütünün bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve diyabetle ilgili iltihabı azaltmaya yardımcı olduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur. 2012 yılında yapılan bir çalışmada Aronia özünün insülin direnciyle savaştığı tespit edilmiştir.
Bu bağlamda Aronya meyvesinin potansiyel olarak, diyabetin gelişmesini önlemede etkili bir yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır. 2016 yılında gerçekleştirilen bir incelemede ise Aronia meyvesinin kandaki glukoz düzeyi ve obezite üzerinde olumlu etkileri olduğu gözlemlenmiştir.
3. Karaciğer ve mide sağlığı
2016 tarihli bilimsel bir çalışmada araştırmacılar, Aronya meyvesinin suyunun karaciğer hasarının şiddetini ve semptomlarını azalttığını tespit etmişlerdir. Benzer bir çalışma 2017 yılında da yapılmıştır. Bu çalışmada da Aronia meyvesinin, karaciğer hasarına karşı koruyucu etkileri olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmacılara göre Aronia, bu etkisini antioksidan aktivitesine borçlu.
2017’de yapılan bir başka bilimsel araştırma, Aronia suyunun, hasar görmüş mide ağrısının semptomlarının şiddetini azaltmaya yardımcı olduğunu tespit etmiştir. Aronya faydalarının, mukus üretimini artırmasının yanı sıra oksidatif stresle mücadele etme yeteneğinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
4. Kan damarları ve Arter
2015 yılında yapılan bilimsel bir çalışmada Aronia’nın kroner Arter hastalığına karşı etkili olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Aronia’nın Arterlerin içinde gelişen plaklara karşı etkili olduğu düşünülmektedir. Hem Aronia hem de yaban mersini özleri dokuyu gevşetmeye yardımcı olmuş ve bu da kan akışının iyileşmesine izin vermiştir.
Bu oldukça önemli bir gelişmedir. Çünkü birçok kardiyovasküler hastalık, arterlerin sertleşmesine ve kan damarlarının gevşeme yeteneğinin azalmasına neden olur. Bu durum aynı zamanda kan basıncının düşebileceği anlamına da gelir. Test edilen üç özden en güçlü etkiye sahip olan öz ise Aronia’ya aittir. Araştırmacılar, özlerin vasküler hastalıkların tedavisinde önemli faydaları olabileceği sonucuna varmıştır.
Sonraki yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar da bu bulguları desteklemiştir. Araştırmacılar, Aronia’nın kan basıncını düşürmede etkili olduğunu ve atardamarlardaki yüksek tansiyonla mücadeleye yardımcı olabileceğini tespit etmiştir.
Aronya Meyvesinin Besin Değerleri
Aronia’nın spesifik besin dengesi, yetiştirilme ve hazırlanma şekline bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bunda meyvenin hasat tarihi ve nerede yetiştirildiği gibi faktörler de etkilidir. Diğer meyveler gibi, Aronia’nın da besin açısından zengin olduğu bilinmektedir. Aronia’nın besin değerleri yaklaşık oranlarıyla aşağıda verilmiştir:
Vitaminler
- C vitamini: Kilogram başına 137 – 270 miligram (mg/kg)
- Folat: Kilogram başına 200 mikrogram (μg/kg)
- B-1 vitamini: 180 μg/kg
- B-2 vitamini: 200 μg/kg
- B-6 vitamini: 280 μg/kg
- Niasin: 3.000 μg/kg
- Pantotenik asit: 2.790 μg/kg
- Tokoferoller: 17,1 mg/kg
- K vitamini: 242 μg/kg
Mineraller
- Sodyum: 26 mg/kg
- Potasyum: 2,180 mg/kg
- Kalsiyum: 322 mg/kg
- Magnezyum: 162 mg/kg
- Demir: 9,3 mg/kg
- Çinko: 1.47 mg/kg
Yukarıdaki veriler, taze Aronia meyvesi baz alınarak hesaplanmıştır. Kesin değildir.
Aronya nasıl yenir?
İnsanlar, taze ve meyve suyu da dahil olmak üzere birçok biçimde Aronia meyveleri yiyebilirler. Ayrıca unlu mamullerde ve diğer tariflerde bir bileşen olarak kullanılabilir veya çeşitli diyet takviyeleri yoluyla ekstrakt şeklinde alınabilirler. Aronia’nın kullanılabileceği yiyecek ve içeceklerin birkaçı aşağıda verilmiştir:
- Çörek, kek
- Turta
- Kurabiye
- Şarap
- Reçel
- Çay (Aronya çayı)
- Meyve suyu
Sonuç
İnsan sağlığına pek çok faydası olan mucizevi Aronya ile ilgili düşüncelerinizi bizlerle paylaşmayı unutmayın!
İlginizi çekebilecek başlıklarımız:
Aromatik Yağlar: Doğanın Mucizesi 11 Bitkisel Ürün
