Gluten Nedir? Gluten (Glüten), aslında tartışmalı bir konudur. Çoğu kaynak, glütenin Çölyak hastalığı olanlar dışında herkes için güvenli olduğunu iddia eder. Öte yandan, bazı sağlık uzmanları glütenin çoğu insan için zararlı olduğuna inanmaktadır. Bununla birlikte günümüzde insanların bir kısmı glüten yemekten kaçınmaktadır. Peki, gluten nedir? Glutensiz ürünler nelerdir?
Gluten Nedir? Glutensiz Ürünler Hangileridir?
Gluten Nedir?
Gluten; buğday, çavdar, kavuzlu buğday ve arpa dahil olmak üzere tahıllarda bulunan bir çeşit proteindir. Bu proteini içeren tahıllar arasında en yaygın olanı buğdaydır. Gluten içerisinde glutenin ve gliadin olmak üzere iki ana protein bulunur. Gliadin, glütenin olumsuz etkilerinin çoğundan sorumludur. Un ile su karıştırıldığında, glüten proteinleri, tutkal benzeri bir kıvama sahip olan yapışkan bir ağ oluşturur.
Bu tutkal benzeri ağ, hamuru elastik hale getirir ve pişirme sırasında ekmeğin kabarmasını sağlar. Ayrıca ekmeğe kolay çiğnenebilir, tatmin edici bir doku katar. Çoğu insanın vücudu ve sindirim sistemi, glüteni yan etkisi olmadan tolere edebilir. Bununla birlikte, belirli sağlık koşullarına sahip kişilerde sorunlara neden olabilir. Buna çölyak hastalığı, glüten duyarlılığı, buğday alerjisi ve diğer bazı hastalıklar dahildir.
Gluten içeriği yüksek gıdalar
Gluten içeren gıdalar:
- Buğday
- Çavdar
- Arpa
- Ekmek
- Makarna
- Hububat
- Bira
- Kekler, kurabiyeler ve hamur işleri
İşlenmiş gıdaların pek çoğu buğday içerir. Dolayısıyla glütenden kaçınmak isteyen herkesin etiketleri dikkatlice okuması gerekecektir.
Glutensiz Ürünler
Bazılarımız (aslında çoğumuz) glütensiz bir diyete başlamayı veya glütensiz beslenmeyi oldukça zor bir şeymiş gibi görebilir. Eğer glütensiz beslenmeye karar verdiyseniz yapmanız gereken ilk şey, yediğiniz veya içtiğiniz her şeyin üzerindeki etiketleri okumaktır.
Gluten, şaşırtıcı derecede pek çok gıdada bulunan bir bileşendir. Bununla birlikte tam gıdalar, doğal olarak glütensiz olduğundan, insanlar esas olarak sağlıklı tam gıdalar tüketmelidir. Gluten içeren işlenmiş gıdalardan ve tahıllardan kaçınılmalı, glutensiz ürünlerle beslenmeye çalışmalıyız.
Glutensiz tahıllar:
Doğal olarak glütensiz olan ve çevrimiçi olarak satın alınabilen birkaç tahıl ve tohum vardır. Bunlar şunları içerir:
- Pirinç
- Yulaf
- Kinoa
- Keten Tohumu
- Darı
- Kara buğday
Bununla birlikte, yulaf doğal olarak glütensiz olmasına rağmen, bu glüten tarafından kontamine olabilir. Bu nedenle, yalnızca glütensiz etiketli yulaf tüketmek en güvenlisidir.
Glutensiz gıdalar:
Aşağıdakiler dahil, doğal olarak glütensiz olan birçok sağlıklı tam gıda vardır:
- Et
- Balık ve deniz ürünleri
- Yumurtalar
- Süt ürünleri
- Meyveler
- Sebzeler
- Baklagiller
- Fındık
- Organik tereyağı gibi yağlar
Genel bir kural olarak, işlenmiş glutensiz ürünler yerine doğal olarak glutensiz yiyecekleri tüketmek çok daha iyi olacaktır. Zira işlenmiş ürünlerde, ilave şeker veya rafine tahıl oranı yüksek olabilmektedir. Bira hariç çoğu içecek de glütensizdir.
Genellikle gluten içermeyen soslar, baharatlar ve çeşniler:
- Hardal: Bazı özel veya aromalı hardallar glüten içerebilir, bu nedenle her zaman etiketi kontrol edin.
- Mayonez: Genellikle glüten ile yapılmaz, ancak emin olmak için etiketi kontrol edin.
- Kuru baharatlar: Tek bileşenli bitkilerin ve baharatların çoğu (kuru fesleğen, sarımsak tozu, biber tozu vs.) glüten içermez; ancak yine de özel olarak etiketlenmiş glütensiz baharatları aramak veya üreticiye danışmak en iyisidir.
- Ketçap ve Worcestershire sosu: Bu çeşnilerin her ikisi de glütensiz olmayan malt sirkesi kullanılarak yapılabilir. Etiketleri iki kez kontrol edin.
- Sirke: Beyaz sirke, damıtılmış sirke ve elma sirkesi glütensizdir.
Gluten içerebilecek soslar:
- Barbekü sosu: Arpa bazlı bira, soya sosu, malt sirkesi, arpa maltı unu ve muhtemelen burbon ile yapılan barbekü soslarından kaçının çünkü bunlar tipik olarak glüten içerir.
- Soya sosu: Soya sosu geleneksel olarak buğdayla yapılır, bu nedenle aksi belirtilmediği sürece genellikle glütensiz değildir.
- Malt sirkesi: Malt sirkesi sadece bir patates kızartması kepçesi değildir. Ayrıca bazı salata soslarında ve soslarında bulunur ve glütensiz değildir. Ancak
Sonuç
İnsanların büyük çoğunluğu için glütenden uzak durmak esasen gerekli değildir. Bununla birlikte, belirli sağlık sorunları olan kişiler için glüteni besin rutininden çıkarmak büyük bir fark yaratabilir. Ayrıca, glütensiz bir beslenme şeklinin de herhangi bir zararı yoktur denebilir.
Zira gluten tanelerinde diğer gıdalardan alamayacağınız hiçbir besin maddesi yoktur. Bununla birlikte eğer glüten ürünlerini tamamen keser ve bunları diğer karbonhidratlarla düzgün bir şekilde değiştirmezseniz, yetersiz lif, kalori ve B vitamini alımı riski altında olabilirsiniz.
Glutensiz bir diyet denemeden önce daima bir sağlık uzmanına danışmanızda fayda var. Her şeyden önce sağlıklı besinler seçmeye özen gösterin. Glutensiz bir etiket, otomatik olarak bir yiyeceğin sağlıklı olduğu anlamına gelmez.
Dikkatinizi çekebilir:
