İyot Damlası Ne İşe Yarar? İyot, esasen kimyasal bir elementtir. Vücudun bu kimyasala ihtiyacı vardır. Ancak vücudun kendiliğinden iyot üretmesi mümkün değildir. Dolayısıyla ihtiyaç duyulan iyot miktarı besinlerden alınmalıdır. Genellikle, işleme sırasında eklenmediği takdirde, yiyeceklerde çok az iyot vardır. İyot içeren besinler mevcuttur. İşlenmiş gıdalar, iyotlu tuz ilavesi nedeniyle tipik olarak daha fazla iyot içerir.
Dünyadaki iyodun çoğu, deniz yaşamının, özellikle deniz yosununun yoğunlaştığı okyanusta bulunur. Tiroit bezinin olması gerektiği gibi çalışması için iyoda ihtiyacı vardır. Tiroidin görevini yapacak kadar iyodu yoksa vücuttaki sistemler tiroidin daha fazla çalışmasına neden olur. Bu da şişmiş bir boyuna sebebiyet veren genişlemiş bir tiroid bezine (guatr) yol açabilir.
İyot Damlası ve İyot Eksikliği
İyot eksikliğinin yol açabileceği diğer sonuçlar da ciddidir. İyot eksikliği ve ortaya çıkan düşük tiroit hormon seviyeleri, kadınların yumurtlamasını durdurarak kısırlığa neden olabilir. Bu eksiklik ayrıca tiroidin Otoimmün hastalığına yol açabilir ve tiroit kanserine yakalanma riskini artırabilir. Bazı araştırmacılar, iyot eksikliğinin prostat, meme, endometriyal ve yumurtalık kanseri gibi diğer kanserlerin riskini de artırabileceğini düşünmektedir.
Hamilelik sırasında yaşanabilecek iyot eksikliği hem anne hem de bebek için ciddi bir sorun haline gelebilir. Öyle ki bu eksiklik yüksek tansiyona yol açabilir. Hamilelik sırasında ve bebek için zeka geriliğine neden olabilir. İyot, merkezi sinir sisteminin gelişiminde önemli bir rol oynar. Aşırı durumlarda, iyot eksikliği, fiziksel ve zihinsel büyümeyi içeren bir bozukluk olan kretinizme yol açabilir.
İyot eksikliği, tüm dünyada yaygın bir sağlık sorunudur. Eksikliğin en bilinen şekli guatrdır. Ek olarak, dünya genelinde iyot eksikliğinin zeka geriliğine yol açabileceği bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarında, ABD ve Kanada’da iyot eksikliği yaygındı, ancak tuza iyot eklenmesi halk sağlığını iyileştirdi. O dönemden itibaren Kanada’da tuza iyot eklenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Araştırmacılar, iyotlu tuzun ABD nüfusunun yaklaşık yarısı tarafından düzenli olarak kullanıldığını tahmin etmektedir.
İyot, guatr ve tiroit bozuklukları dahil olmak üzere bazı ciddi hastalıkları önlemek ve tedavi etmek için ağızdan alınır. Ayrıca göğüslerin (fibrokistik meme hastalığı) ve göğüs ağrısının (mastalji) tedavisinde de kullanılır. Buna ek olarak tiroit bezini radyoaktif iyodürlere karşı korumak için radyasyonla ilgili acil durumlarda da kullanıldığı görülür. Radyasyonla ilgili acil durumlarda kullanılmak üzere potasyum iyodür tabletleri FDA onaylı ürünler ve internette gıda takviyeleri mevcuttur.
Potasyum iyodür, hastalığı önlemek için acil bir durumdan önce değil, yalnızca radyasyonla ilgili acil durumlarda kullanılmalıdır. Cilt bakımı, cilt iltihabını önlemek, mikropları öldürmek ve yaraları iyileştirmeyi kolaylaştırmak için de kullanılan iyot ve iyot damlası, ayrıca ağız içinde veya sindirim sistemi boyunca ağrıyı ve diğer durumları önlemek için de birebirdir. Ancak bu kullanımları destekleyecek bir bilimsel kanıt yoktur.
İyodun, sezaryen sonrası rahim zarının şişmesini önlemek için vajinada kullanıldığı bilinmektedir. Son olarak su arıtma için de kullanılmaktadır. İyot damlası, bu maddeyi vücuda almak için üretilen iyot formlarından yalnızca biridir.
İyot faydaları nelerdir?
İyot, tiroit hormonunu düzenleyip; mantarları, bakterileri ve amip gibi diğer mikroorganizmaları öldürebilir. Potasyum iyodür adı verilen özel bir iyot türü de radyoaktif bir kazanın etkilerini tedavi etmek (ancak önlemek için değil) için kullanılır. Bunlara ek olarak iyot faydaları aşağıda sıralanmıştır:
- Radyasyon: İyot, radyasyonla ilgili acil bir durumda radyoaktif iyodürlere maruz kalmaya karşı koruma sağlamak adına oldukça etkilidir. Ancak radyasyona karşı genel koruma için kullanılmamalıdır.
- Konjonktivit: Araştırmalar, yeni doğan bebeklerde konjonktivit (pembe göz) riskini azaltmak için povidon-iyot formunda iyot içeren göz damlası kullanmanın gümüş nitrattan daha etkili olduğunu göstermektedir.
- Ayak ülserlerine iyot uygulamak, diyabet nedeniyle oluşan ayak ülserinden mustarip kişiler için faydalı olabilir.
- Rahim (endometrit) zarının şişmesi (iltihabı): Sezaryen doğumdan önce vajinayı povidon-iyot şeklinde iyot içeren bir solüsyonla yıkamak, rahim zarının iltihaplanma riskini azaltır. Ayrıca enfeksiyon ve ateş riskini de ortadan kaldırabilir.
- Bir tür iyi huylu (kanserli olmayan) meme hastalığı (fibrokistik meme hastalığı): Araştırmalar, iyot, özellikle de moleküler iyot kullanmanın ağrılı fibröz meme dokusunu azalttığını göstermektedir.
- Göğüs ağrısı (mastalji): 5 ay boyunca 3000 – 6000 mg moleküler iyot kullanmak, adet döngüsüne bağlı meme ağrısı olan kadınlarda ağrı ve hassasiyeti azaltabilmektedir. Bununla birlikte, günde 1500 mg’lık daha düşük dozlar işe yaramamaktadır.
- Ağız içinde şişlik (iltihap) ve yaralar (oral mukozit): Cilde iyot uygulamak, kemoterapinin neden olduğu ağız içinde ağrı ve şişmeyi önleyebilir.
- Ciddi diş eti enfeksiyonu (periodontitis): Araştırmalar, diş eti enfeksiyonlarının cerrahi olmayan tedavileri sırasında povidon-iyot formunda iyot içeren bir solüsyonla durulamanın, enfekte diş eti ceplerinin derinliğini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Ameliyattan sonra enfeksiyon: Bazı araştırmalar, ameliyattan önce veya ameliyat sırasında povidon-iyot şeklinde iyot uygulamasının enfeksiyon riskini azalttığını göstermektedir. Bununla birlikte, povidon-iyodin, enfeksiyonları önlemede alkol ile klorheksidinden daha az etkili görünmektedir.
- Aşırı tiroit hormonunun neden olduğu hayatı tehdit eden bir durum: Diğer tedavilerle birlikte ağızdan iyot almak tiroit hastalığını iyileştirebilir.
- Tiroitte oluşan topaklar: Ağız yoluyla iyot almak, tiroit nodülleri de denilen ve tiroid üzerinde bulunan topakları iyileştirebilir.
İyot’un yan etkileri ve Sonuç
Çok fazla iyot kullanmanın olası yan etkileri şunlardır:
- Mide bulantısı ya da kusma
- İshal
- Ateş
- Boğazda ve ağızda yanma hissi
- Karın ağrısı
Daha ciddi vakalarda, iyot toksitesi komaya neden olabilir. Doktorunuz tarafından önerilmedikçe tiroit rahatsızlığınız varsa iyot almamalısınız. Ayrıca küçük çocukların ve yaşlıların, İyot yan etkilerine daha yatkın olduğunu belirtmekte fayda var.
İlginizi çekebilir:
