Kedilerde FIP: Feline Infectious Peritonitis (FIP), kedi koronavirüsü (FCoV) adı verilen bir virüs türünün neden olduğu ölümcül bir viral hastalıktır. Dünya çapında Birçok kedi bu virüsü taşır. FIP, çok kedili evlerde, barınaklarda ve üreme kolonilerinde çok daha yaygındır.
Çoğu kedi, nadiren kendi başına hastalığa neden olan kedi enterik koronavirüsünü (FECV) taşır. Kedi koronavirüsü, hastalığa neden olma kabiliyetine sahip bir virüs türüne mutasyona uğradığında FIP virüsü olarak adlandırılır. Mutasyonun nadiren meydana gelmesi şans eseridir.
Kedilerde FIP
1. Kedilerde FIP nedir?
Bu tip koronavirüs, (kedilerde koronavirüs) insanlarda COVID-19’a neden olan koronavirüsten farklıdır. Kedi koronavirüsü çok yaygındır ve genellikle hafif ishal dışında ciddi bir soruna neden olmaz. Ancak kedi koronavirüsü, koronavirüsün belirli bir türüne dönüştüğünde FIP gelişebilir. Enfekte kedilerin yaklaşık %10’unda virüs çoğalır ve mutasyona uğrar, bu da kedinin vücuduna yayılan kedi enfeksiyöz peritonit virüsü (FIPV) olarak bilinen bir enfeksiyona neden olur.
Karın, böbrek veya beyni çevreleyen dokularda aşırı inflamatuar reaksiyona neden olabilir. FIP, bulaşıcı olduğu bilinen çok ciddi bir hastalıktır. Bir kedi FIP kaptığında, virüs vücudunda hızla ilerler ve maalesef neredeyse her zaman ölümcül sonuçlar doğurur.
2. FIP kedilere nasıl bulaşır?
FIP kedilere nasıl bulaşır? İyi huylu veya genellikle zararsız olan FECV, bağırsak yolunun hücrelerinde yaşar ve kedilerin dışkısıyla vücuttan atılır. Kediler, kendilerini temizleyip, tımar ederken veya yemek yerken bu virüsü yutarlar ve ardından enfekte olurlar. Hastalığa neden olan mutant kedi enfeksiyöz peritonit virüsü (FIPV), genellikle kediler arasında bulaşıcı olarak kabul edilmez.
Virüsün mutasyonunun kesin nedeni bilinmemektedir. Birkaç nedenden dolayı mutasyona uğraması muhtemeldir. FIPV, bağırsaklarda değil, bir tür beyaz kan hücresinin içinde yaşar. Yani virüs bir kez mutasyona uğradığında kedilerin dışkısıyla vücuttan atılmaz.
İki tip FIP türü vardır:
Efektif FIP:
FIP’in efektif formu, karın ve göğüs gibi vücut boşluklarında sıvı birikmesine neden olur. Karın şişkinliğine ve/veya nefes almada zorluğa yol açar. Bu sıvı genellikle sarı renktedir.
Efektif olmayan FIP:
FIP’nin efektif olmayan formunda, gözler, böbrekler, karaciğer ve sinir sistemi dahil olmak üzere kedinin vücudunda iltihaplı lezyonlar bulunur. Semptomlar, hastalıktan en çok etkilenen organa bağlı olarak değişir.
3. Kedilerde FIP’in belirtileri
Kedilerde FIP belirtileri: FIP’e özgü hiçbir semptom yoktur. Bununla birlikte, her iki FIP biçiminde de kediler genellikle aşağıdakiler gibi belirsiz semptomlar gösterir:
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Letarji
- Antibiyotiklere yanıt vermeyen dalgalı ateş
4. Kedilerde FIP Teşhisi
FIP’i teşhis etmek zordur. Semptomların çoğu başka hastalıkların belirtileriyle çok benzerdir. FIP’yi doğrulamak için kullanılabilecek tek bir kan testi yoktur. Kediniz aşağıdaki durumlardan herhangi birine sahipse veterinerinizin FIP’in mevcut olduğunu varsayması daha olasıdır:
- Düşük sayıda beyaz kan hücresi vardır.
- Alışılmadık derecede yüksek sayıda beyaz kan hücresine sahiptir.
- Kanda yüksek protein konsantrasyonları vardır.
- Diş etlerinde veya gözlerde sararma vardır.
- Yavru kediler veya aşırı kalabalık bir ortamda yaşayan kediler gibi yüksek risk grubuna dahilse.
Kedinizin karnında veya göğsünde sıvı birikmesi varsa, veterineriniz test için sıvıdan bir örnek alabilir. Yüksek protein yüzdesine sahip sıvı, FIP’nin bir göstergesidir ve sıklıkla sarı renktedir. FIP’den şüpheleniliyorsa, veterineriniz kedinizin röntgenini veya ultrasonunu çekebilir. FIP teşhisini desteklemeye yardımcı olabilecek birkaç başka test daha vardır.
İmmünoperoksidaz testi, virüs bulaşmış beyaz kan hücrelerini tespit edebilir. Polimeraz zincir reaksiyonu teknolojisi, doku veya vücut sıvısında virüsü test etmek için kullanılabilir. Bazen karın boşluğu içindeki enfekte dokuda biyopsi yapılabilir. Bu testler bir veterinerin teşhisini desteklemeye yardımcı olsa da hiçbiri %100 sonuç vermemektedir.
5. Kedilerde FIP nasıl tedavi edilir?
Kedilerde FIP tedavisi: FIP uzun zamandır tedavi edilemez bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Yakın zamana kadar, FIP tedavisine yardımcı olmak için antiviral ilaçlar geliştirilmemiştir. Bu ilaçlar henüz onaylanmamıştır ve uzun vadeli etkileri hala bilinmemektedir. Diğer FIP tedavileri, biriken sıvının drenajı ve kan nakli gibi destekleyici bakımı içerebilir.
Kediniz için hangi tedavi seçeneğinin en iyi olduğuna karar vermenize yardımcı olacak tek kişi veterinerinizdir. Dolayısıyla veterinerinize mutlaka danışmalısınız.
6. Kediler FIP’e karşı nasıl korunur?
Kedinizin FIP’ye yakalanmasını önlemek zordur. Çünkü hastalığın gelişimine katkıda bulunan birçok faktör vardır. Ayrıca araştırmalar, bazı kedilerin bu hastalığa karşı genetik bir yatkınlığa sahip olduğunu göstermektedir. Bu onların FIP geliştirmeye daha yatkın olmalarına neden olur. Bu nedenle, FIPV’nin kendisi bulaşıcı olmasa da, aynı genden birden fazla kedi etkilenebilir.
Hastalık direnci ve stresin azaltılması için seçici üreme faydalıdır. Lütfen kedinizi sağlıklı tutmaya çalışın ve düzenli kontroller için veterinerinizi sık sık ziyaret edin. Ayrıca bulaşıcı hastalık riskini en aza indirmek için kedinizin aşılarını düzenli olarak yaptırın. Aşıları her daim güncel tutmaya çalışın. Ek olarak kedinizin kum kabını günlük olarak temizleyip; kum kabını, mama ve su kaplarından olabildiğince uzağa yerleştirmeyi unutmayın.
7. FIP Aşısı
Kedilerde FIP’yi önlemek için bir aşı olsa da ne kadar etki ettiği tartışmalıdır. Ayrıca, etkinliğini gösteren sınırlı kanıt vardır. Bu nedenle, şu an için kullanılmaması önerilmemektedir.
Sonuç
İyi hijyen ve aşırı kalabalıktan kaçınmak, FIP riskini en aza indirmek için temel stratejilerdir. Kediler ideal olarak tek tek barındırılmalı veya bu mümkün değilse özellikle hayvan barınaklarında küçük ahır grupları halinde tutulmalıdır. Kum kapları ve temizlik/dezenfeksiyon, üreme hanelerinde olduğu gibi yönetilmelidir. Ev kedilerinde FIP’in görülme riski azdır. Fakat kedi sahiplerinin yine dikkatli olmasında ve kedilerinin bakımına dikkat etmesinde fayda var.
Dikkatinizi çekebilir:
Kedilerde Kısırlaştırma: 5 Başlıkta Kısırlaştırma İşlemi!
