B12 Vitamini Nedir? Yeterli B12 vitamini alıyor musunuz? Eğer B12 seviyenize dikkat etmiyorsanız, şu an yaşadığınız pek çok sorunun sebebi bu olabilir! Ciddi bir B12 vitamini eksikliği derin depresyona, paranoya ve sanrılara, hafıza kaybına, idrar kaçırmaya, tat ve koku kaybı gibi çok daha fazlasına yol açabilir. O halde B12 vitamini nedir? B12 eksikliği belirtileri nelerdir? Hep birlikte inceleyelim!
B12 Vitamini Nedir?
İnsan vücudunun pek çok işlevi yerine getirmek için B12 vitaminine ihtiyacı vardır. Zira B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinizin ve DNA’nızın üretiminde ve ayrıca sinir sisteminizin düzgün çalışmasında önemli bir rol oynar. Ortalama bir yetişkin günde 2.4 mikrogram B12 almalıdır. Çoğu vitamin gibi B12 de vücut tarafından üretilemez. Bu nedenle, gıda veya takviyeler yoluyla alınmalıdır.
Bazı insanlar ihtiyaçlarını karşılamak için yeterince B12 vitamini tüketmezken, bazıları ne kadar B12 alırlarsa alsınlar vücutlarına asla yeterli gelmez ve vücut bunu algılayamaz. Bu sebeple B12 vitamini eksikliği nispeten yaygındır ve özellikle yaşlı insanlarda daha fazla görülmektedir.
B12 eksikliği belirtileri nelerdir?
B12 eksikliğinin pek çok nedeni vardır. Şaşırtıcı bir şekilde, bu nedenlerden ikisi genellikle sağlık adına yapılan uygulamalardır: Vejetaryen veya Vegan diyeti ve mide küçültme ameliyatı… Bitkiler B12 vitamini üretemezler. B12 vitaminine sahip olan yiyecekler; et, yumurta, kümes hayvanları, süt ürünleri ve hayvanlardan elde edilen diğer yiyeceklerdir.
Dolayısıyla katı vejetaryenler ve veganlar, vitaminle güçlendirilmiş tahılları yemeyip, vitamin takviyesi almazlarsa, bu durum B12 eksikliği riski altında olduklarını gösterir. Kilo verme veya diğer tabiriyle mide küçültme ameliyatı olan kişilerin de B12 vitamini düzeylerinin düşük olması daha olasıdır. Çünkü ameliyat, vücudun yiyeceklerden B12 vitamini alma kabiliyetine müdahale edecektir.
Çölyak veya Crohn gibi besin emilimini engelleyen hastalıklar, B12 eksikliğine neden olabilirler. Midede asit üretimini azaltan ve yaygın olarak reçete edilen mide koruyucu ilaçların kullanımı da B12 eksikliğine yol açabilir. Zira B12 emilimi için asit gereklidir. Mide asidi üretimi yaşlanmayla birlikte azaldığı için B12 eksikliği, yaşlı insanlarda daha yaygın görülür.
B12 eksikliği insan vücudunda yavaş yavaş gelişebilir. Bu da semptomların yavaş yavaş ortaya çıkmasına ve zamanla yoğunlaşmasına neden olabilir. Bununla birlikte B12 vitamini eksikliği hızlı bir şekilde de ortaya çıkabilir. B12 eksikliğinin neden olabileceği belirtiler dizisi göz önüne alındığında, durum gözden kaçabilir veya başka bir rahatsızlıkla karıştırılabilir. B12 vitamini eksikliği belirtileri genellikle aşağıdaki gibidir:
- Ellerde, bacaklarda veya ayaklarda uyuşma veya karıncalanma hissi
- Yürüme zorluğu (denge sorunları)
- Anemi (kansızlık)
- Dilin şişmesi veya iltihaplanması
- Düşünme ve akıl yürütme zorluğu (bilişsel zorluklar), unutkanlık ve daha da ilerisi hafıza kaybı
- Zayıflık
- Tat duyusunda azalma
- İshal
- Tükenmişlik, depresyon
- Yorgunluk, halsizlik ve isteksizlik
Deneyimli bir doktor, iyi bir görüşme ve fiziki muayene ile semptomları fark edip B12 vitamini eksikliğini tespit edebilirken, durumu doğrulamak için her zaman bir kan testi yaptırmak gerekir.
Sıkı bir vejetaryenseniz, kilo verme ameliyatı geçirdiyseniz ya da gıdaların emilimini engelleyen bir rahatsızlığınız varsa, bir doktora danışıp, kan testi yaptırarak B12 seviyenizi kontrol ettirmelisiniz. Çünkü her sorun da olduğu gibi B12 vitamini eksikliğinde de erken teşhis ve tedavi önemlidir. Eksiklik tedavi edilmezse ciddi nörolojik problemlere ve çeşitli kan hastalıklarına neden olabilir.
B12 eksikliği nasıl tedavi edilir?
Ciddi bir B12 vitamini eksikliği iki şekilde tedavi edilebilir: Bunlardan ilki haftalık B12 vitamini iğnesi vurdurmak veya günlük yüksek doz B12 vitamin hapı içmektir. Hafif bir B12 eksikliği standart bir multivitamin ile düzeltilebilir.
Birçok insanda B12 vitamini eksikliği önlenebilir. Et, süt ürünleri gibi hayvansal gıdaları yeteri kadar tüketmeyenler veya işi daha da ileri götürüp katı bir vejetaryen veya vegan olanlar B12 vitamini ile güçlendirilmiş ekmek, tahıl gevrekleri ve diğer tahıl ürünlerini tüketmeli ya da günlük takviye almalıdır. Standart bir multivitaminde, ortalama bir vücudun günlük ihtiyacını karşılamak için fazlasıyla yeterli olan 6 mikrogram B12 desteği bulunur.
B12 içeren besinler nelerdir?
B12 içeren besinler aşağıda verilmiştir:
- Kuzu eti, sığır eti, dana eti, geyik eti, tavuk ve hindi eti
- Karaciğer, böbrek, yürek ve dalak gibi sakatatlar
- Midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz ürünleri
- Alabalık, ringa, uskumru, somon balığı, sardalye balığı ve ton balığı
- Yoğurt ve peynir de dahil olmak üzere süt ve süt ürünleri
- Yumurta
- Ceviz, fındık, badem ve leblebi
Sonuç
Görüldüğü üzere B12 eksikliği oldukça önemli bir sorundur ve mutlaka tedavi edilmelidir. Depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların altında bile B12 eksikliği yatıyor olabilir. Dolayısıyla yukarıda sıraladığım belirtileri kendinizde de gözlemliyorsanız, mutlaka bir doktora gitmeli ve B12 testi yaptırmalısınız.
İlginizi çekebilecek diğer başlıklar:
Takviye Edici Gıda Nedir? Gıda Takviyeleri Zararlı mı?
Vitamin Takviyesi için Tavsiye Edilen 7 Takviye Edici Ürün!
Selenyum Nedir Ne İşe Yarar? Selenyum İçeren 10 Besin!
