Covid-19 pandemi döneminde önemi iyice artan probiyotik, insan sağlığında mucizeler yaratıyor. Literatürde en genel anlamıyla vücut için fayda sağlayan mikroorganizmalar olarak tanımlanıyor. Yoğurt ve diğer fermente gıdalardan, diyet takviyelerine ve güzellik ürünlerine kadar pek çok üründe bulunan bu mikroorganizmanın sağlığa faydaları ise saymakla bitmiyor.
Öyle ki; diyabet, fazla kilo, idrar yolu enfeksiyonları, zayıf bağışıklık sistemi, diş sağlığı ve düzensiz kan basıncı gibi pek çok sağlık sorununa iyi geldiği biliniyor. O halde tüm bunları daha ayrıntılı olarak inceleyelim!
Önemli noktalar
Probiyotiğin faydaları ve hangi besinlerde bulunduğunu konu alan incelememi aşağıdaki sorular ışığında hazırladım. Dolayısıyla bu noktalara özellikle dikkat çekmek isterim.
- Probiyotik gıdalar nelerdir?
- Probiyotiğin zararları var mı?
- Probiyotik eksikliği nelere yol açar?
- Probiyotik hangi hastalıklara iyi gelir?
- Probiyotiği Herkes kullanabilir mi?
- Çocuklara probiyotik verilir mi?
- Probiyotik takviye edici gıda nedir?
- Kilo verdirir mi?
İnceleme
Probiyotik Nedir?
Tüketildiğinde veya vücuda alındığında sağlığa faydalı olması amaçlanan canlı mikroorganizmalardır. Yoğurt ve diğer fermente gıdalarda, güzellik ürünlerinde ve diyet takviyeleri gibi pek çok şeyde bulunabilirler. İnsanlar genellikle bakterileri ve diğer mikroorganizmaları zararlı “mikroplar” olarak düşünse de, aslında birçoğu faydalıdır.
Hatta bazı bakteriler yiyecekleri sindirmeye, hastalığa neden olan hücreleri yok etmeye veya vitamin üretmeye yardımcı olur. Probiyotik ürünlerdeki mikroorganizmaların çoğu, vücudumuzda doğal olarak yaşayan mikroorganizmalarla benzer özelliklere sahiptir.
Prebiyotik ile probiyotik aynı şey midir?
Hayır, prebiyotik ile probiyotik aynı şey değildir. Prebiyotikler, arzu edilen mikroorganizmaların büyümesini veya aktivitesini seçici olarak uyaran ve sindirime katılmayan gıda bileşenleridir. Dolayısıyla prebiyotik, sistemimizde bulunan probiyotiğin sayısını ve aktivitesini artırır.
Faydaları nelerdir?
- Bağırsaklarda bulunan ve bağırsak florasını yenileyebilen faydalı bakteriler olarak bilinen probiyotiğin, mide – bağırsak florasındaki doğal dengenin korunmasına yardımcı olduğu bir gerçektir.
- Gıdalarla alınan vitamin ve minerallerin emilimini arttırır ve sindirimi kolaylaştırır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Alerji gelişimini önler
- Kadınlarda oluşan vajinal ve idrar yolu enfeksiyonları gibi rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olur.
- Kanser riskini azaltır. Bağırsak florasını düzenleyerek, mutajenik ve genotoksik etkileri önlemeleri nedeniyle kanser olasılığını azaltır.
- Diş çürüklerini önler
- Soğuk algınlığından korur
- Vücuttaki iyi – kötü bakterileri dengeler
- Bebeklerde kolik belirtilerini yatıştırır
- Uyku kalitesini arttırır
- Cildi korur
- B vitamininin üretimini arttırır
- Depresyonu azaltabilir
- Kilo vermeye yardımcı olur
Hangi hastalıklara iyi gelir?
- İshal (hem antibiyotiklerin hem de enfeksiyonların neden olduğu ishal).
- Kabızlık
- İltihaplı bağırsak hastalığı (IBD)
- İrritabl bağırsak sendromu (Huzursuz bağırsak sendromu – IBS)
- Maya enfeksiyonları
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Diş eti hastalıkları
- Laktoz intoleransı
- Egzama (atopik dermatit)
- Üst solunum yolu enfeksiyonları (kulak enfeksiyonları, soğuk algınlığı, sinüzit )
- Sepsis (özellikle bebeklerde)
- Enflamatuar bağırsak hastalığı, ülseratif kolit, Crohn hastalığı ve kolon kanseri tedavisinde etkilidir.
Hangi gıdalarda bulunur?
- Yoğurt
- Kefir
- Lahana turşusu
- Salatalık turşusu (sirkeyle yapılan turşularda etkisi yoktur)
- Boza
- Tarhana
- Peynir
- Fermente süt
- Keçi sütü
- Tereyağı
- Şarap
- Şalgam
- Bira mayası
- Fermente soya ürünleri ve içecekleri
- Bebek mamaları
- Bazı meyve suları
- ‘Supleman’ (toz ve tablet) olarak kullanılırlar.
Probiyotik kilo verdirir mi?
Evet, probiyotiğin kilo vermede belirli etkileri vardır. Bu konuda yapılan araştırmalara göre, diyete eklenen probiyotiğin, kilo kaybını desteklediği bir gerçektir. Diyet yaparken reçetenize yoğurt, kefir ve kımız fermente süt ürünleri ekleyerek, vücudunuzun probiyotiği almasını sağlayabilirsiniz.
Çocuklara probiyotik verilir mi?
Probiyotik takviyelerin kokusuz, tatsız ve aromasız olması, içeriğinde herhangi bir katkı maddesinin yer almaması çocukların tüketimini kolaylaştırmak adına oldukça önemlidir. Çocuklarda probiyotiğin kullanımı, doğru takviye ile bir sorun teşkil etmemektedir. Eğer çocuğunuzda bağışıklığı baskılayıcı bir rahatsızlık veya hastalık varsa, söz konusu maddeyi kullanmamanızda fayda var.
Probiyotik eksikliği nelere yol açar?
Probiyotiğin oranı vücutta azalırsa, bu durum, çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Bu semptomlar arasında; reflü, ishal, kabızlık, kronik yorgunluk, gaz ve şişkinlik, bilinç bulanıklığı, depresyon, egzama ve akne gibi cilt sorunları, mantar enfeksiyonları, sersemlik hali, ritim bozukluğu ve bulanık görme yer alır.
Sonuç
Dolayısıyla probiyotiğin vücuttaki dengesinin her zaman korunması gerekir. Aksi durumda az önce saydıklarım gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Probiyotiğe ihtiyacınız olduğunuz düşünüyorsanız, yukarıda sıralanan besinleri tüketebilir veya doktorunuza danışarak ek takviyeler (tablet veya toz gibi) alabilirsiniz. Bu konudaki görüşlerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyin!
