İlk olarak 1972’de ortaya çıkan Atkins Diyeti (Atkins Diet), düşük karbonhidrat tüketimini merkeze alan bir diyettir. Yüksek tansiyon ve kalp hastalığı da dahil olmak üzere birçok sağlık sorununu önleyebileceği veya iyileştirebileceği söylenen Atkins diyeti, kısa sürede işe yarıyor gibi görünüyor. Peki, söz konusu diyet ne kadar sağlıklı ve herkes bu diyeti yapabilir mi?
Atkins Diyeti Hakkında
Atkins diet kendi içinde iki farklı gruba ayrılıyor. Bunlardan ilki Atkins 20 Diet, ikincisi ise Atkins 40 Diet… Atkins 20 Diet -bu yazıda anlatılacak olan diyet- 20 gram net karbonhidrat alımına dayanan orijinal diyettir. Atkins 40 Diet ise 40 gram net karbonhidrat alımına göre yapılan bir diyettir.
Aslında her iki diyet de aynıdır; yalnızca gramajları farklıdır. Her iki diyet de düşük karbonhidrat tüketerek kilo kaybını oluşturmayı amaçlar. Sağlık açısından pek çok faydası olan Atkins Diyeti’nin yapı taşlarını oluşturan besinler şunlardır;
- Protein
- Sebzeler
- Sağlıklı organik yağlar
Bu diyet, yöntemini açıklamaya yardımcı olan bir ‘Atkins Yemek Rehberi Piramidi’ne sahiptir. Piramidin tepesinde, az miktarda yiyebileceğiniz yiyecekler bulunur. Tabii ki bu yiyecekleri yalnızca kilo verdikten sonra yiyebilirsiniz. Söz konusu besinler, aşağıdakiler gibi tam tahıllı gıdalardan oluşur:
- Arpa
- Yulaf
- Pirinç
Atkins Gıda Piramidinde eksik olan en önemli besin türü “beyaz” yiyeceklerdir. Bunu ‘üç beyaz’ kuralından aklınıza getirebilirsiniz. Bunlar:
- Beyaz şeker
- Beyaz pirinç
- Beyaz ekmek
- Beyaz patates
- Beyaz un ile yapılan makarna
Bu arada şunu da belirmekte fayda var: Porsiyon boyutları makul olduğu sürece Atkins diyetinde kalori sayma zorunluluğu yoktur. Hesaplamanız gereken tek şey karbonhidratlardır. Spesifik olarak gün içerisinde ne kadar karbonhidrat aldığınızı hesaplamalısınız.
Atkins Diyetinin Aşamaları
Atkins diyeti aşamalardan oluşur. Her gün tüketebileceğiniz net karbonhidrat miktarı bulunduğunuz aşamaya göre belirlenir.
Aşama 1 – İndüksiyon: Bu aşama diyetin en katı kısmıdır ve aşağıda sıralanan besinlerin hiçbiri tüketilmemelidir.
- Meyve
- Ekmek
- Nişastalı sebzeler
- Süt ürünleri (peynir ve tereyağı hariç)
- Alkol
Bu aşamada günde sadece 20 gram net karbonhidrat alınmalı ve buna kesinlikle sadık kalınmalıdır. Normal şartlarda insanların günlük 300 gram karbonhidrat almaları tavsiye edilir. Dolayısıyla bu orana kıyasla 20 gr önemli ölçüde daha azdır. Dolayısıyla kilo kaybı bu kısımda fazlasıyla hızlı olacaktır.
Esasen 1. aşamanın amacı, vücudunuzun yağ yakma becerisini hızlandırmaktır. Dolayısıyla diyetin bu aşaması, kilo kaybının en fazla olduğu aşamadır ve diyete bağlı kalmalarını sağlamak adına insanları motive etmek için tasarlanmıştır.
Aşama 2 – Devam eden kilo kaybı: 2. aşamada, bazı karbonhidrat içeren gıdaları diyet programınıza geri eklemeye başlayabilirsiniz. Örneğin;
- Çilek
- Baklagiller
- Fındık
- Domates suyu
- Yoğurt
Bu aşamada kilo vermeye devam ederken; gün içerisinde 25 ila 50 gr arasında net karbonhidrat tüketebilirsiniz.
Aşama 3 – Ön bakım: 3. aşamada, diyet programınıza aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli karbonhidratları eklemeye devam edebilirsiniz:
- Meyveler
- Nişastalı sebzeler
- Tam tahıllar
Bu evrede günlük 50 ila 80 gr arasında net karbonhidrat tüketebilirsiniz. 3. aşamaya istediğiniz kiloya ulaştıktan en az bir ay sonra geçmelisiniz.
Aşama 4 – Ömür boyu bakım: İdeal kilonuza ulaştığınızda, ömür boyu ağırlıklı olarak düşük karbonhidratlı (günde 80 – 100 net karbonhidrat) bir diyetle beslenmeye devam etmelisiniz. Zaten bu diyetle birlikte karbonhidrat alımı konusunda uzmanlaşacağınız için bundan sonraki hayatınızda da daha fazlasını tüketmek istemeyeceksiniz.
Atkins Diyetinin Amacı
Atkins diyetinin arkasındaki ana fikir, metabolizma hızını değiştirerek vücudun enerji için glikoz yerine yağ yakmasını sağlamaktır (bu duruma ketoz adı verilir). Rafine şeker gibi karbonhidrat oranı yüksek yiyecekler yediğinizde, vücudunuz onu glikoza dönüştürür ve vücudunuz yalnızca belirli bir miktarda glikozu depolayabilir.
Bu nedenle vücut önce glikozu yakmaya çalışır ve o esnada yağlar yakılamadığı için vücutta birikmeye başlar. Teoriye göre, yediğiniz karbonhidrat miktarını önemli ölçüde azaltırsanız, vücudunuz yağ yakmak için daha fazla zaman harcar ve bu da kilo kaybetmenizi sağlar. Buna ek olarak Atkins diyeti sadece metabolizmanızı değiştirmekle kalmaz, iştahınızı da büyük oranda azaltır.
Atkins Diyeti Gerçekten İşe Yarıyor Mu?
Bu alanda yapılan pek çok araştırma, Atkins gibi düşük karbonhidratlı bir diyet uygulayan kişilerin kilo verebileceğini göstermektedir. The Journal of the American Medical Association‘da (JAMA) diyet çeşitlerini karşılaştıran bir araştırma sonucu, Atkins diyeti uygulayan kadınların daha fazla kilo verdiği ve sağlık açısından daha fazla fayda elde ettikleri ortaya çıkmıştır.
Dahası Atkins diyeti uygulayan insanların 1 yıl içerisinde ortalama 10 kilo verdiği görülmüştür. Ayrıca diyeti yapanların trigliserit seviyelerinin iyileştiği ve kan basınçlarının da düştüğü saptanmıştır. Atkins diyeti üzerine yapılan çalışmaların çoğu bir yıl veya daha az sürdüğü için, araştırmacılar verilen kiloların geri alınıp alınmadığı ve diyetin uzun süreli kullanım için güvenli olup olmadığı hakkında yorum yapamamaktadır.
Dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:
- Birçok uzman, doymuş yağ oranı yüksek bir diyetin kalp hastalığı ve kanser riskini artırabileceğine dikkat çekmektedir.
- Yüksek proteinli diyetler önceden böbrek sorunları yaşamış kişiler için zararlı olabilmektedir.
- Kimi uzmanlar, Atkins diyetinin C vitamini ve potasyum gibi önemli besinleri atladığını söylemektedir.
- Atkins diyetindeki kişilere, demir içermeyen bir multivitamin ve mineral takviyesi ya da balık yağı içeren bir omega-3 takviyesi almaları önerilmektedir. Gıda takviyeleri, eksik besinler için
- Atkins diyeti ayrıca birçok sağlık kuruluşu ve tıp uzmanı tarafından ortaya konan ve hemen herkes tarafından bilinen kalıplaşmış diyet kurallarına aykırıdır.
- Uzmanların bir kısmı Atkins diet yerine, daha fazla tam tahıl, meyve, sebze ve daha düşük doymuş yağ içeren bir diyetin daha sağlıklı olduğunu düşünmektedir.
Sonuç
Atkins diet, yapımı biraz zor ve meşakkatli bir diyet. Kısa sürede işe yaradığı doğru olabilir; fakat şartları herkes için uygun olmayabilir. Bundan dolayı özellikle bazı sağlık sorunlarınız varsa veya ilaç kullanıyorsanız, herhangi bir diyet programına başlamadan önce daima doktorunuza danışmanızda fayda var.
Sizler için bir diyet önerisi: Ketojenik Diyet Nedir? Ketojenik Diyetle 1 Ayda Kaç Kilo Verilir?
Ayrıca bu da ilginizi çekebilir: En Etkili Zayıflama Çayları: 6 Farklı Mucize!
