Kafein 1819 yılında Alman bir kimyager tarafından keşfedilmiş uyarıcı etkiye sahip bir ergojenik destektir. Özellikle çay, kahve, kakao ve meyve gibi besinlerde doğal halde bulunmaktadır. Ayrıca enerji içecekleri ve gazlı içeceklere de sonradan ilave edilir.
Konuyla ilgili yapılan araştırmalara kısaca baktığımızda bu maddenin ölçülü olarak tüketilmesi halinde bize oldukça büyük faydaları olduğunu görüyoruz.
Günümüzde çalışma saatlerinin geçmiş yıllara göre çok daha fazla olması ve şehir hayatının neden olduğu bazı problemlerin sonucunda uyku sorunlarının artması ile birlikte insanlarda kafein alışkanlığı oranı da yükseldi. Bu yüzden bugünkü yazımda hepimizin sıkça tükettiği ve belki de bağımlı hale geldiği kafeinin faydaları ve zararları konusu üzerinde durmak istedim.
Kafein Ne işe Yarar?
Beynimizdeki hücreler uykuda olmadığımız zamanlarda çalışırlar ve bu süre süre zarfında adenozin denilen bir maddenin oluşmasını sağlarlar. Uykusuz kaldığımızda yükselen adenozin seviyesi yorgunluk ve uyku hissine neden olur. Tam bu noktada aldığımız kafein ile birlikte bu rahatsız edici hislerden yaklaşık dört ila altı saat arasında kurtuluruz.
İnsanların bu yorgunluk hissinden kurtulmak ve kendilerini daha dinç hissetmek için tükettiği bu madde zinde kalmamız konusunda bize büyük bir fayda sağlamaktadır. Ancak tabi ki bu maddenin ölçüsüz bir şekilde ya da yanlış zamanlarda tüketilmesi ile birlikte hem kötü bir alışkanlık kazanabilir hem de uzun vadede çok daha yorgun hissedebiliriz.
Bunun dışında kişilerin fiziksel özellikleri de bu maddenin alımında bireylerde farklı etkilerin oluşmasına neden olabilir. Pek çok kişinin spor yapmadan, ders çalışmadan, işe başlamadan ya da uzun saatler boyunca bir şeye odaklanması gerektiğinde tükettiği bu madde performans arttırıcı bir etkiye de sahiptir.
Faydaları
Uzun süre çalışmanız gerekiyorsa düzenli bir şekilde çay ve kahve gibi yoğun kafein içeren içeceklerden yararlanabilirsiniz. Üç dört saatte bir tüketeceğiniz bu içecekler sizi dinç tutacak, yorgunluk hissinizin geçmesini sağlayacak ve benzer şekilde dinlenme ihtiyacınız olmadan işinize devam edebileceksiniz.
Yapılan araştırmalarda bu maddenin düzenli olarak vücuda alınması halinde ileride ortaya çıkabilecek Alzheimer hastalığı riskini azalttığı görülmüştür.
Sınav gibi yoğun çalışma gerektiren dönemde çeşitli yiyecek ve içecekler aracılığıyla tüketilen bu madde uykusuzluğa çok iyi gelir, almanız gereken enerjiyi size tek başına sağlar.
Ezber yapmanız ya da okuduğunuzu anlayarak çalışmanız gereken zamanlarda tüketirseniz çok daha iyi odaklandığınızı göreceksiniz.
Tenis, futbol, basketbol gibi reflekslerinizin iyi çalışması gereken sporlarda performansınızı arttırıcı bir etki yapabilir. Algı ve tepki verme hızınızı büyük bir ölçüde arttırır.
Ağır antrenman ya da çalışmalardan sonra kas ağrılarınızın azalmasını sağlar. Ağırlık kaldırmanız gereken durumlarda da size yardımcı olur.
Metabolizma hızını arttırdığı için özellikle de kilo vermek ve yağ yakmak isteyenlerin düzenli tükettiği bir numaralı yardımcı maddelerden biridir.
Nabzı ve kan basıncını yükselterek kan dolaşımını hızlandırır. Böylece şişkinlik ve ödem gibi hislerinizin yok olmasına yardımcı olur. Bu maddenin bulunduğu yiyecek ve içecekleri düzenli olarak tükettikten sonra tartıya çıkarsanız kilonuzun azaldığını görebilirsiniz.
Solunum yollarını etkileyen akciğer hastalıklarını, felç geçirme riskini ve deri problemlerini azaltma konusunda oldukça etkili olduğu düşünülmektedir.
Zararları
Tabi ki bu maddenin fazla tüketilmesi özellikle de sağlık problemleri olan kişilerde ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle oldukça dikkatli olmanız ve tüketim miktarınıza dikkat etmeniz gerekir.
Sağlık sorununuz olmasa da eğer ölçüyü kaçıracak olursanız uyumada zorluk çekebilirsiniz. Bu madde dinç kalmanızı sağlama özelliğine sahip olduğu için fazla tüketmeniz halinde uyumak isteseniz bile uyuyamayabilirsiniz. Bu tür durumlarda kendinizi çok daha sinirli ve öfkeli hissedeceğinizi de hatırlatmakta yarar var.
Fazla tüketimi halinde ciddi mide sorunlarına neden olabilir. Bu madde mide asidini doğrudan arttıracağı için mide bulantısı, karın ağrısı ve kramp gibi sorunlara yol açabilir.
Vücudun aşırı ısınmasına neden olabilir. Bu da çok daha fazla terlemeniz anlamına gelmektedir. Özellikle de sıcak yaz aylarında tüketim konusunda aşırıya kaçmamanızda yarar var.
Nabzın hızlı bir şekilde yükselmesini sağladığı için yine fazla tüketimde kalp çarpıntısı, ellerin titremesi gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
Böyle sorunlarla karşılaşmak istemiyorsanız günlük tüketim miktarınızı (kilonuza göre değişmekle birlikte) ortalama 350 gram civarında tutmalısınız. Yapılan araştırmalarda bireylerin kilogram başına 4 ila 6 miligram tüketmesinin uygun olacağı görülmüştür.
