Dehidrasyon; bünyemizin aşırı sıvı kaybetmesi veya sıvı yoksunluğu yaşamasıdır. Ucunda ölüm olan hiç de yabana atılmayacak bir olaydır.
En basit tanımıyla bünyenin sıvı kaybetmesidir. Bedenimizin %70’i bildiğiniz gibi sıvılardan oluşur ve yetişkin bir kişi günde tam 2.5 litre sıvıya ihtiyaç duymaktadır. Bu sıvı eksilmesi ile birlikte potasyum, sodyum ve kalsiyum gibi minerallerde vücuttan eksilmektedir. Aşırı sıcaklıklar, şiddetli ishal, sürekli istifra etmek bünyede sıvı eksilmesine neden olurken ayrıca yaşlılıkta dolaylı olarak buna neden olur. Bu yazımızda dehidrasyon neden olur? Zararları nelerdir? Sizin için bu soruların cevaplarını derledik..
Dehidrasyon Nedir?
Bünyede oluşan sıvı eksikliğidir. Bünyede dengede olan sıvı miktarının bir kısmını kaybedip, bu kaybedilen kısımdan daha az sıvı alıyorsak vücudumuzda bu rahatsızlık oluşur. Bu durumu yaşamamak için günde yeterli miktarda sıvı tüketilmelidir. Bunu gerçekleştirmenin en mantıklı yolu su, maden suyu ve alkolsüz içecekler tüketerek sağlanır. Bedenimizin %70’ini sıvılar oluşturur. Bir günde erişkin bir kişi 2.5 litre sıvı kaybeder.
Bu durumu yaşayan kişide terleme ve tuvalete çıkma olaylarında azalma yaşanır. Sonraki zamanlarda ise idrar yolu iltihapları ve böbrek taşı oluşumu görülebilir. Bu riskler ilerde böbrek yetmezliği ve dolaylı ölüme kadar götürebilir. Özellikle yaşlanmayla birlikte bünyesinde sıvı miktarı azalan yaşlı kişiler bu konuda daha dikkatli olmalıdır. Hafif, orta ve ağır vakalar olarak 3 bölüme ayrılır. Bu kategoriler, böbrek fonksiyon ve kan testleri ile tespit edilebilir.
Anlamanın en kolay yolu idrarınızı incelemektir. Eğer idrarınızın miktarı az ve rengi de koyu ise bu sıvısız kalmış olduğunuza işarettir, derhal sıvı tüketmelisiniz. Ancak idrarınızın rengi normal ise bu yeterli miktarda sıvı tükettiğinizi gösterir, endişelenmenize gerek yoktur. Daha kolay anlamak için aşağıdaki tablodan yararlanabilirsiniz.
Bu olayın en çok yaşandığı zamanlar aşırı sıcak yaz aylarıdır. Dolayısıyla daha fazla sıvı kaybettiğimiz bu aylarda, kaybettiğimiz sıvıyı yerine koymak için daha fazla sıvı tüketmeliyiz. Ayrıca bu durum ağır egzersiz yapan bireyler ve aşırı fiziksel efor sarf eden meslek grupları içinde geçerlidir. Bu durumu yaşayan bir diğer kişilerde şiddetli ishal ve kusma yaşayan kişilerdir, bu kişilerde sıvı ve mineral kaybı maksimumdur. Bu rahatsızlıkların süreklilik arz ettiği durumlarda kişilerin yaşamları da tehlikeye girmektedir. Bu durumu önlemek adına başlıca mineral ve sıvı kaynağı olan maden suyu ve ayran gibi içecekler bolca tüketilmelidir.
Neden Olur?
Genellikle sıvı tüketiminin unutulması gibi basit nedenlerden ortaya çıksa da bazı durumlarda ağır hastalıkların bir sonucu olarakta karşımıza çıkabilir.
- Yetersiz sıvı alımı: Her kişinin günlük sıvı ihtiyacı, vücut kütlesi ve yaş gibi faktörler neticesinde değişiklik gösterir. Normal boyutlarda yetişkin bir insanın günlük sıvı ihtiyacı aşağı yukarı 3 litredir. Tüketmeniz gereken bu 3 litreyi sadece su oluşturmalıdır, diğer içecekler buna dahil edilmemelidir.
- İshal ve kusma: Bu rahatsızlığın en riskli olduğu durumlardır, şiddetli ishal ve kusma aşırı sıvı ve mineral kaybına neden olur ve süreklilik arz etmesi özellikle çocuk ve yaşlılarda ölüme neden olur.
- Ateş: Vücut ısısının aşırı şekilde artması sıvı kaybına neden olur ve bu durumlarda da ölümcül risk vardır.
- Aşırı terleme: Çok sıcak havalarda ağır egzersizler veya ağır çalışma yapmanın sonucunda aşırı terleme görülür, bu sıvı ve mineral kaybının başlıca nedenleridir, bu gibi durumlarda bol bol soda, ayran veya sporcu içecekleri tüketilmelidir.
- Aşırı alkol tüketimi: Fazla alkol tüketimi de, sıvı kaybına neden olabilme hatta buna bağlı baş ağrısı yapabilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Hafif Belirtiler:
- Susama Hissiyatı
- Baş ağrıları
- İdrarın azalması
- İdrarın renginin koyulaşması
- Ağzın kuruması
- Cildin kuruması
Ağır Belirtiler:
- Bilinçsizlik
- Baygınlık
- Ani tansiyon dalgalanmaları
- Ayaktayken hissedilen halsizlik durumu
- Nabız düzensizliği
- Solunumda hızlanma
- Bebeklerde ağlarken gözyaşı akmaması ve gözlerin çökmesi
Risk Grupları Kimlerdir?
- Bebekler ve Çocuklar
- Yaşlılar
- Ağır Egzersiz Yapanlar ve Direnç Sporcuları
- Ağır İşlerde Çalışanlar
Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, kaybedilen sıvıyı ve mineralleri yerine geri koymaktan başka bir şey değildir. Ancak tedavinin yöntemleri rahatsızlığın evresine ve hastanın yaşına göre değişebilir. Hafif ve orta hastalarda sıvı alımını arttırmak yeterli olurken ağır hastalarda doktora başvurmak gereklidir. Ağır rahatsızlıkların tedavisi damardan sıvı ve mineral takviyesiyle olur. Ayrıca bu durum ciddi böbrek sorunlarına, hatta ölüme bile sebep olur. Bu yüzden durum ciddileşmeden sıvı ve mineral alımını arttırmalı, gerekli durumlarda doktora başvurulmalıdır.
Göz atın:
Karnitin Metabolizma Sağlığını Nasıl İyileştirir? 4 Başlıkta İnceledik!
Semizotu Nedir? Faydaları Nelerdir?
Sindirim Sisteminizin Saat Gibi Çalışmasını Sağlayan 9 Yöntem!
